تاریخچه:

پژوهشکده علوم زمین با مجوز شورای گسترش آموزش عالی بعنوان یک واحد دانشگاهی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1373 تأسیس گردید. هدف اصلی از تأسیس پژوهشکده عبارتست از افزایش دانش تخصصی و پاسخ دادن به سوالات علمی مطرح در سازمان بوسیله اجرای پروژه‌های مطالعاتی از سال 1374 از طریق آزمون سراسری سازمان سنجش در مقطع کارشناسی ارشد رشته زمین‌شناسی گرایش تکتونیک دانشجو پذیرفت و از سال 1376 هر ساله در چهار گرایش زمین‌شناسی اقتصادی، چینه‌شناسی و فسیل‌شناسی، تکتونیک و پترولوژی دانشجو می‌پذیرد. تاکنون تعداد 252 نفر در چهار گرایش ذکر شده در مقطع کارشناسی ارشد از پژوهشکده فارغ التحصیل شده‌اند.

از سال 1392 با مجوز شورای گسترش آموزش عالی پژوهشکده در مقطع دکتری پژوهشی نیز در گرایش تکتونیک دانشجو می پذیرد. درحال حاضر پژوهشکده در حال رایزنی با دیگر دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور می‌باشد که در صورت تائید شورای گسترش آموزش عالی دورة دکترای زمین‌شناسی در دیگر گرایش‌ها را نیز در پژوهشکده راه‌اندازی نماید تا به هدف غایی خود که همانا تربیت نیروی متخصص در بالاترین سطح  می‌باشد، برسد. علاوه بر مقطع دکترا در مقطع کارشناسی ارشد نیز افزایش گرایش‌های زمین‌شناسی موردنظر می‌باشد.

موضوعات پایان‌نامه دانشجویان نیز اکثراً علمی کاربردی بوده و تعدادی نیز در چهارچوب طرح‌های تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی ایران در مقیاس 1:100000 انجام گرفته که نمونه بارز آن را میتوان تهیه نقشه‌های 1:100000 طبس و سرو دانست که از طرف سازمان زمین‌شناسی به پژوهشکده علوم زمین محول شد که با همکاری دانشجویان و اساتید پژوهشکده در قالب پایان‌نامه‌های دانشجویی این نقشه‌ها تهیه و به چاپ رسیده‌اند.

 اساسنامه پژوهشکده علوم‌زمین

مقدمه

به منظور توسعه پژوهش‌های کاربردی در علوم زمین و حمایت از دست‌آوردهای علمی در این زمینه و تبادل نظر با مجامع بین‌المللی و براساس مصوبه جلسه 148 مورخ 21/1/69 شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با تاسیس مراکز تحقیقاتی و دستورالعمل اجرایی نحوه اخذ مجوز تاسیس مراکز تحقیقاتی دولتی و غیردولتی مورخ 26/5/70 مصوب وزرات فرهنگ و آموزش عالی، اساسنامه پژوهشکده علوم زمین که از این پس در این اساسنامه پژوهشکده نامیده می‌شود، به شرح زیر اعلام می‌گردد.

این اساسنامه دریک مقدمه و 5 ماده تنظیم گردیده است در 325 جلسه  مورخ 29 /5/73 شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید. 

هدف:

هدف از تاسیس پژوهشکده عبارتست از کمک به افزایش توان اطلاعاتی علمی، از طریق استفاده هرچه مطلوب‌تر از امکانات بالفعل و بالقوه نیروی انسانی کارا، آزمایشگاه‌ها، موزه، کتابخانه و سایر وسایل پژوهشی موجود در سازمان زمین‌شناسی کشور و همکاری با سایر موسسات پژوهشی داخلی

 وظایف:

وظایف پژوهشکده بشرح زیر است :

• بررسی و شناسایی نیازهای گوناگون کشور در زمینه های مختلف علوم زمین به صورت کاربردی و بهره‌گیری مطلوب از امکانات موجود در جهت برنامه‌ریزی طرح‌های تحقیقاتی مرتبط و متناسب با نیاز کشور از طریق جذب دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترا

• فراهم آوردن امکانات لازم و متناسب با برنامه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی مربوط به علوم زمین در جهت تحقق اهداف موسسه
• ایجاد پایگاه داده‌های علمی و فنی از منابع معتبر داخلی و خارجی و جمع‌آوری فراگیر و منسجم اطلاعات در مورد برنامه‌های اساسی و تحقیقاتی، به ویژه کاربردی، از سازمان‌ها و موسسات پژوهشی و دانشگاه‌های معتبر جهان
• تلاش مجدانه به منظور جلب همکاری و استفاده از متخصصان متعهد و علاقه‌مند ایرانی و خارجی و جذب و استخدام فارغ التحصیلان ایرانی واجد شرایط
• ایجاد ارتباط فعال و سازنده با سایر موسسات و جوامع علمی و پژوهشی در داخل و خارج کشور از طریق برگزاری گردهمایی‌ها، مبادله محقق و یا اجرای پروژه های تحقیقاتی مشترک جهت دستیابی هرچه بیشتر به علوم و تکنولوژی جدید در زمینه های مرتبط با اهداف و سیاست‌های پژوهشکده
• فراهم کردن امکانات لازم جهت اعتلا و رشد روحیه ابتکار و خلاقیت آنان در زمینه‌های مربوطه
• بهره‌گیری از آخرین نتایج تحقیقات و پیشرفت‌های علمی در کلیه مراحل پژوهشی به منظور توسعه علمی، اقتصادی و اجتماعی کشور

 ارکان

1. هیات امناء
2.  شورای پژوهش
3. رئیس پژوهشکده

 هیات امناء:

هیات امناء پژوهشکده و ترکیب آن مطابق قانون تشکیل هیات‌های امناء دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی مورخ 9و 23/12/1367 شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.

 شورای پژوهش :

ترکیب شورای پژوهش عبارتند از :

الف ) رئیس پژوهشکده

ب) معاون پژوهشی پژوهشکده

ج) سه تا هفت نفر از اعضاء هیات علمی پژوهشکده

انتساب افراد بندهای ب و ج به پیشنهاد رئیس پژوهشکده و تصویب هیات امناء و به مدت چهار سال خواهد بود و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

وظایف شورا:

الف) تعیین خط مشی پژوهشکده به منظور اجرای برنامه‌های پژوهشی برای نیل به اهداف موسسه.

ب) تدوین برنامه‌های پژوهشی و ارائه آن به رئیس پژوهشکده جهت ارسال به مراجع ذیصلاح برای بررسی و تصویب.

ج) تصویب طرح‌های پژوهشی و نظارت بر حسن انجام آنها

د) نظارت بر انتشار نشریه‌های علمی و پژوهشی پژوهشکده

و) بررسی نیازهای تجهیزاتی، انتشاراتی، علمی و پژوهشی پژوهشکده و ارائه گزارش به هیات امناء

 رئیس پژوهشکده:

رئیس پژوهشکده از بین اعضاء هیات علمی توسط وزیر  صنایع و معادن معرفی و پس از تایید وزارت علوم تحقیقات و فناوری با حکم ریاست سازمان زمین‌شناسی برای مدت چهار سال منصوب می‌شود.

وظایف رئیس پژوهشکده

الف) اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی وزارت علوم تحقیقات و فناوری هیات امناء و شورای پژوهشکده

ب) اداره و هدایت پژوهشکده برای انجام هرچه بهتر امور مربوط در چهار چوب اساسنامه و ضوابط

ج) نصب و عزل معاونان و مدیران گروهها وروسای واحد های پژوهشکده و سایر کارکنان با رعایت مقررات مربوط

د) امضاء قراردادها و اسناد مالی و اداری در چهار چوب ضوابط و مقررات موجود عندالزوم و تفویض اختیاربه هریک از معاونین در محدوده شرح وظایف

ه) تهیه و تنظیم بودجه سالانه و تشکیلات موسسه

و) نظارت برحسن اجرای امور موسسه و ارائه گزارش از فعالیت‌های انجام شده به هیات امناء

ز) تدوین آئین‌نامه و دستورالعمل‌های داخلی و ارائه آن برحسب مورد هیات امناء

سایر مقررات:

پژوهشکده دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و رئیس آن نمایندة قانونی تام‌الاختیار درکلیه امور موظف می‌باشد.

پژوهشکده از تاریخ تصویب به مدت نامحدود تأسیس و محل آن شهر تهران خواهد بود .

هرگونه تغییر دراین اساسنامه با پیشنهاد هیئت امناء وتصویب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صورت خواهد گرفت.